Дьөһүөлү туттуу


1№. Дьөһүөлү түһүк халыыбынан уларытын этиини көннөрүҥ.

1. Аргыһым хааһах иһиттэн хостуур курдук элбэх саҥалаах буолан биэрдэ. 2. Биһиги да ортобутугугар айар-тутар талааннаах о±олор бааллар. 3. Уулусса устун хааман истибит. 4. Эн тускуттан кини цлэтигэр хойутаата. 5. Э'э о±олорун ту'угар олус кы'амньылаах ийэ. 6. Улууспут ба'ылыга сыл тцмцгцнэн дьонун-сэргэтин иннигэр отчуоттаата. 7. 20-тэн үөһэ саастаах кыргыттары билси'иигэ ы2ыраллар.

2№. Саха тылын үөрцйэ±ин кэһэр тцбэлтэни көннөрөн суруйуҥ. Этии истиилэ уларыйда дуо?

1. 400 киһи үлэ кэнниттэн кэлэн, саха тылын үөрэтэн барар. 2. Буруйу оҥоруу и'ин накаастабыл ЗссЗ кцц'црцЗ±э. 3. Ачыкы2 илии2 анныгар сытар. 4. а±ата уолун санныгар олордон и'эр. 5. Ийэтэ о±отун тцЗ'цгэр сы'ыаран а'ата олороро. 6. Миитэрэй цлэтэ суох сатаан олорботох кырдьа±ас. 7. Сорох о±о кЗхсцгэр сытан утуйары сЗбцлээбэт, тЗттЗрц эргийбит буолар. 8. Тэрилтэ э'игини албынныыр тцбэлтэтигэр, суукка сайабылыанньа биэрэр бырааптааххыт.

3№. Сөптөөх дьөһүөлү талан этиини оҥоруҥ.

Туһунан - тула: 1. Оскуола тула мас олортубут. 2. Библиотека цлэ'итэ Далан романын тула ырытыы о2ордо. 3. Президент этиитин тула кэпсэтии сал±анар. 4. ТЗгцрцк остуол тула сэ'эргэ'иибитин са±алыа±ы2.

5.КЗмцлцЗк тула кЗрсц'ццлэри тэрийиэ±и2. 6. Аппыт сиргэнэн биир сиргэ турбакка тула холоруктуу сырытта.

Утары - кытары: 1. Сццрцк утары тыы бытааннык устар. 2. ¥пкэ- харчыга буруйу утары охсу'ар управление. 3. Ыарыыны утары вакцинация ыытыллар. 4. Ба'аары утары охсу'ар цлэ'иппит а±ыйах. 5. КЗрбцтцм ыппыт э'эни утары охсу'а сылдьар эбит. 6. Би'иги до±ордуу илиибитин утары уунабыт.

4№. Аа±ы2. Наада сиригэр дьЗ'цЗлц кЗннЗрЗн эбэтэр эбэн, этиини чочуйу2.

Кытта: 1. Быраатым цЗрццнц кытта сЗбцлэстэ. 2. Телесуруналыыстар Любовь Васильевалыын уонна Георгий

Белоустовтыын сэ'эргэ'ии. 3. О±о т3р33'цнэ элбээн быраастар быйал элбэх цлэни кытта к3рцстцлэр. 4. Санаа±ын кытта цллэстибиккэр махтанабыт. 5. Ки'и оло±о айыл±аны кытта ыкса ситимнээх. 6. Уоту кытта сэрэхтээх буолуу быраабылатын туту'уохха.

Н32р[1]: 1. Суол н32ц3 са2а маркет тутуллубут. 2. Дьоммут 3рцс н32ц3 оттууллар. 3. Н32ц3 кцнцгэр хаар тцспцтэ. 4. Интернет н32ц3 билсибитэ. 5. А'а±ас эфир н32ц3 э±эрдэбитин этэбит. 6. Автор бу уобарас н32ц3 бэйэтин санаатын кэпсиир. 7. Ол н32ц3 сылыгар сэрии са±аламмыт.

5№. Дь33л ахсаанын с3пк3 туттан этиини аа±ы2.

1. Дьонум, норуотум (иннигэр - иннилэригэр) иэспин толоруом. 2. Саха сирин биллэр эмчиттэрин, ото'уттарын (ту'унан - тустарынан) кинигэ тахсыбыт. 3. Республика киин уонна ар±аа (3ттцгэр - 3ттцлэригэр) бу ыарыы тар±аммыт эбит. 4. Мюнхаузен мцччцргэннээх сырыыларын (ту'унан - тустарынан) аахпыты2 дуо? 5. Бюджеттар (икки ардыгар - икки ардыларыгар) дуогабар баар эбит. 6. Суруйааччылар айар цлэлэрин (ту'унан - тустарынан) очерка суруйбутум. 7. Хостор уонна палаталар (и'игэр - истэригэр) кварцевание о2ороллор. 8. Дьиэлэр, гаражтар (црдцттэн - црдцлэриттэн) хаар тц'эриитэ са±аламмыт.

6№. Этиини к3нн3р3н аа±ы2.

И'ин: 1. Мин то±о бачча сордоннум? 2. Хас биирдии табаарга биир сыл болдьохтоох мэктиэ олохтонор. 3. Режими тутуспат буоллахха, бэрээдэги кэстэххэ уопсайтан та'аарар быраабыла баар. 4. Эппит тылбар толору эппиэттиибин. 5. Уол кцрэхтэ'иигэ барбата±ыттан коллективын аатыттан сэмэлэннэ. 6. Бэйэбит уолбутугар М.Эверстовка куоласпытын биэриэ±и2.

Диэн - ту'унан: 1. Кини эйигин билэрин кэпсиир этэ. 2. Ол сылдьан кини 3лбцтцн истибитим. 3. Ха'ыакка Президент Дьаа2ыга сылдьыытын суруйбуттар. 4. Дьиэлээх ха'аайка орон о2орбутун этэ. 5. Хомус сы2аа±а тэ22э токуруйарыгар3тцйэнэн охсуолаан биэрэбит. 6. Быраатым ы'ыах а'ыллыытыгар кыттыбытын суруйбут. 7. Ветеран ханна сэриилэспитин о±олорго кэпсиир.