Даҕааһын ааты туттуу

1. Этиини ситэриҥ.

1. (Аат) ки'и ата'а, (дьол) ки'и до±оро баар и'и. 2. Б3к3кийэ тойонноох, (хаптай) хотуннаах, (сылаанньый) кийииттээх баар и'и. (Таабырын). 3. Уhун (ньалдаар) баттадын имэриннэ. 4. Тeheдаданы сааhа ырааттар, сытыы-хотуу (дабдый) (сана) к^и (АФ КК). 5. Миитэрэй диэн сып-сытыытык кербут (харах), (кэп-.) хаастаах, (лоппой, тур, суус), (толлой, уос), (сынтай) содус (кен, мурун), куруук мичээрдээбитинэн сылдьар (мотой) орто (унуох), 21 саастаах хара бараан уолчаан (НТ ТО). 6. Ар±а'ыгар сцгцтэлиир (анал) до±оччугуом, к3хсрлэригэр сцгцтэлиир к3лцйэхтиир к3к3тц3м... 7. Кини (мадьай) атахтаах, кэтит сарыннаах, кылгас (лыхай) моойдоох, атыыр о±ус сии'ин тицтцн курдук (будьуруй) баттахтаах, кэтит (кэ2ирии), хатырыктыйбыт (баллай) уостаах, кыламана суох (кыараа) харахтаах (ЭЭ КТ).

2. Да±аа'ын аакка предмет бэлиэтин кии'ирдэр халыыбы туттан, этиитэ толкуйдаа2.

Бол±ойу2| Саха тылыгар предмет бэлиэтин ордук чорботорго тыл бастакы сц'ц3±э эбэтэр тыл оло±о хатыланар. Холобур: Сып-сырдык

уоттаах; чох хара харахтаах, ырыых-ыраах бардыбыт; кэрэттэн-кэрэ сарсыарда.

£2 араа'ыгар: ма2ан, ара±ас, к^х, кы'ыл, хара.

Да±аа'ын аакка: тЗгцрцк, са2а, чараас, сыгынньах, кцидц, нарын.

3. Киирии да±аа'ын ааты сахатыты2.

1. Ипотечнай кредитование быры'ыана олус црдцк буолан, эдэр дьон ону ту'анар кыа±а лаппа кыра. 2. Воспитательнай рлэ±э проректордаабыта. 3. Острай китайскай брлцццэлэри а'ыыбын. 4. Бу иннинэ олохтоохторго харса суох пиратскай диискэлэринэн эргинэ олорбуттар. 5. «Ааптарскай быраабы» кэ'ии диэн 2№-дээх ыстатыйа±а 146 ХК РФ оло±уран, сууттуур бырааптаах. 6. Асфальтнай-бетоннай завод сваялара тцспцттэрэ. 7. Гормональнай таблеткалар ки'и организмыгар дьайар кццстэрэ улахан. 8. Газированнай утахтары биирдэ эмит и'эбит.

4. Да±аа'ын ааты кЗ±црэти2.

1. Музыкальнай хабааннаах биэрии буолан, артыыстары ы2ыран устуудьуйа±а кэпсэтэбит, ырыаларын истэбит. 2. Дьи2нээх эр ки'и бэйэтин хайдах кЗрцнцЗхтээ±ий? 3. У'ун кэмнээх ардахтар тураннар, отчуттар улахан кы'ал±алары кЗрцстрлэр. 4. Кэрэни кэрэ'элиир дьикти айылгылаах дьиэ кэргэн. 5. Турнир аан дойду чемпионатыттан итэ±э'э суох киэ2 далаа'ыннаах, црдцк та'ымнаах улахан кцрэхтэ'ии буоларын толору дакаастаата. 6. ¥гцс Зттцгэр са2а дьиэ аварийнай туруктаах дьиэ оннугар тутуллар. 7. Саха сиригэр бцЗр ыары'ах дьон ахсаана а±ыйах буолбатах.

5. Аат туохтуур быһаарыыны атын халыыбынан солбуйан

аа±ыҥ.

Бол±ойуҥ:  Били22и саха тылыгар этиигэ да±аа'ын аат бы'аарыыны аат туохтуур солбуйар буолла. Холобур: А'ыллыбыт аанынан сцЗ'ц киирбит. - А'а±ас аанынан сцЗ'ц киирбит.

1. То2оруллубут кцЗрчэх олус минньигэс. 2. КЗбцЗр о2орорго сылытыллыбыт ццт наада. 3. Опыт о2орорго токурутуллубут ЗстцЗкрлэ туруупканы ылабыт. 4. Сиэдэрэйдик симэммит 12 ба±ананы туруоран эргиппиттэр. 5. О±олор киэргэтиллибит харыйа тула хаамса сылдьан ырыа ыллыыллар. 6. Сэргэ±э ы2ыырдаммыт ат то2он чо2куйан турар. 7. Ь^ырыллыбыт ыалдьыттар бары кэлбиттэр. 8. Сэдэх ма'ынан тулаламмыт кыра бЗ'цЗлэк.

6. Аат тыл оннугар да±аа'ын аатыган солбуйан суруйу2. Холобур: Тыас араа'ын истэр. - Араас тыа'ы истэр.

I.1. Кцн-дьыл ыарахаттара маннык чинчийиилэри о2орорго мэ'эйдииллэр. 2. Оло2хо саха ыччатыгар, кэлэр кэнчээригэ суолтата улахан. 3. Кыл сэлээппэ к3стццтэ нарын, о2о'уута ураты. 4. Ба'ыкка мас хайдыбытын курдук к3н3, о±олуу 3с киирбэх этэ. 5. Дохсун сццрцк кцц'э о2очону биэрэккэ с3р33бцтэ. 6. Куоста му2наах дуу'ата уйан, санаата амарах этэ. 7. Онуоха ытыктыыр учууталым В.В.Скрябин-Идэлги 323т3, к3м3т3 улахан.

II.1. Балык т3б3тцн ойо±о'унан икки улахан хара±а баар. 2. Балыктарга пааралыы лапчааннара бааллар. 3. Хара±а, таныыта т3б3тцн ц3'э 3ттцгэр баар. 4. Т3б3тцгэр баар былчы2 балык сы2аа±ын, хайыытын хаппа±ын хамсатар.

7. Да±аа'ын аат кэпсиирэни булу2. Биир ахсаа22а туттан

аа±ы2.

1. Уулаах отон, моонньо±он, хапта±ас утахтара ордуктар. 2. Ханнык ба±арар сок к3рц2нэрэ ту'алаахтар. 3. К3т3х эт, фасоль, горох В группа витаминнара элбэхтэр. 4. Саас витамин тиийбэт кэмигэр ки'и у2уо±а кытаатарыгар кальций, магний элеменнэрэ наадалаахтар. 5. Импортнай косметика сайдыбыт цйэтигэр бэйэни к3рцнцц араас препараттара атыыга дэлэгэйдэр. 6. Интернет форумнара о±о бэйэтигэр эрэллээх буоларыгар улахан к3м3л33хт3р.

8. Этиигэ да±аа'ын аат миэстэтин ис хо'оонуттан с3пк3 булан туруору2. Холобур: Оспот сцрэх баа'а (Неизлечимая рана) - Сцрэх оспот баа'а; Сырдык сааскы са±ах. - Сааскы сырдык са±ах.

1.Ханнык да атын сиргэ ццммэт кэрэ саха ланды'а. 2. Жатай б3'ц3лэгэр олохтоох балыы'а±а са2а бц3рц ыраастыыр отделение ц3рццлээхтик а'ылынна. 3. Эргэ биэс мэндиэмэннээх дьиэ±э саамай ц3'э икки хостоох квартираны к3рд3рдцлэр. 4. Германия Лейпциг куоратын зоопаркатыгар хараллан турар икки ачыкылаах э'э тццлэрэ барыта тононон тцстэ. 5. Ар±аа диэки хайа±а мас улахан вышка баара. 6. Кини к3м3тцнэн Москва±а мин бастакы нууччалыы тылбаастаммыт кинигэм тахсыбыта. 7. Маайа оройуон киинигэр а±ыйах ыйдаах сиэстэрэ куурсугар ц3рэнэ киирбитэ.